Scouting in Nuth... een stukje geschiedenis

Scouting Nuth

In 2014 is Scouting St. Hubertus gefuseerd met Scouting Hedwig. Een nieuwe Scouting groep is geboren en daar hoort ook een nieuwe naam bij Scouting Nuth.

Nieuwsgierig naar de historie van de twee Scouting groepen? Lees hieronder een stukje geschiedenis...

Geschieding Scouting St. Hubertus...

In Nederland verschenen de eerste Scouts in 1910 en ook hier doken in korte tijd overal scoutingverenigingen op. De naam "Scouting" werd toen in Nederland niet gebruikt. Protestantse en katholieke verenigingen waren apart georganiseerd.
Protestante jongensscouts heetten "padvinders" en de meisjes "padvindsters".
Katholieke jongensscouts heetten "verkenners" en de meisjes "gidsen".

De Jonge Wacht

Als we nu gaan kijken in Nuth, dan hoeven we niet zover terug te gaan in de tijd. Althans, het was toch ongeveer 60 jaar geleden dat de familie Tekstra verhuisde vanuit Eygelshoven naar de Burg. Cremersstraat in de gemeente Nuth, pal tegenover de oude meisjesschool, de Agnesschool.
In Eygelshoven waren de zonen Theo en Ed, reeds lid geweest van de Verkenners.
In Nuth was er in die tijd geen scoutingvereniging, wel een jongensclub die "de Jonge Wacht" heette. Tijdens de oorlogsjaren echter waren alle jeugdverenigingen verboden, doch direct na de oorlog wilden Theo en Ed een Verkennersvereniging opstarten, waarbij de vereniging "de Jonge Wacht" als uitgangspunt werd genomen.

Groepsdas

De eerste groepsdassen waren de geruite dassen van de Jonge Wacht.
Al snel na de oprichting werden deze echter vervangen door onze huidige dassen: lichtblauw - donkerblauw. Het is niet bekend waarom voor die kleuren werd gekozen.
Navraag daarover leverde een vaag verhaal op over het feit dat blauw de kleur van de Heilige Maria is, doch aannemelijker is het verhaal dat de gezusters Gerards, die een stoffenzaak hadden aan de Markt-Rijksweg in Nuth, die kleuren stoffen toevallig goedkoop konden leveren.
Opmerkelijk is het dat de gidsengroep H. Hedwig, die een jaar later werd opgericht, ook voor blauwe dassen koos, maar dan één kleur blauw.
Als patroonheilige werd gekozen voor de 2e patroonheilige van onze parochie, de jager St. Hubertus.

Binnenplaats 'Nirve' Nierhoven

Officiële oprichting

Op 23 april 1945 werd de St. Hubertusgroep officieel opgericht.
Op deze datum wordt ook de geboortedag gevierd van Sint Joris, de patroonheilige van de Verkenners.
Dat was de geboorte van de "verkennerij" in Nuth, zoals deze vereniging toen in de volksmond werd genoemd. Een andere, meer oneerbiedige, naam die werd gebruikt was "de knuppele-bende".

Scouting ... in Nuth; een enorme start !

In juni 1945 werd gestart met 2 verkennerstroepen, beide met 2 patrouilles junior-verkenners. Dat wil zeggen, jongens tussen 10 en 14 jaar oud. De aanmeldingen bleven echter binnenstromen zodat op 20 augustus 1945 nog 4 patrouilles in dezelfde leeftijdsgroep startten.
Beide verkennnerstroepen hadden dus elk 4 patrouilles, wat gezien het korte tijdsbestek dat de groep bestond, een erg goede start betekende.
Ook oudere jongens wilden lid worden van de "verkennerij", zodat in september 1945 gestart werd met een troep seniorverkenners (van 14 tot 17 jaar).

Sint Hubertusviering

Omdat St. Hubertus de patroonheilige van de groep was, werd besloten om rond de verjaardag van Sint Hubertus (3 november) een groepsactiviteit te organiseren, waarbij alle kinderen van de groep tesamen spelen.
Tijdens de eerste St. Hubertusviering in november 1945, werd Theo Tekstra geïnstalleerd als groepsleider. Dit tijdens een groot kampvuur op de voormalige meisjesschool, de Agnesschool.
Het installeren gebeurde door districtscommissaris Consten. Namens het gemeentebestuur, was de toenmalige burgemeester van Nuth, dhr. Starmans, aanwezig.
De traditie van de Sint Hubertusviering is nu, na 60 jaar, nog steeds in stand gehouden. Op zondag 6 november a.s. vieren we met de hele groep weer de verjaardag van Sint Hubertus, d.m.v een gezamelijke activiteit.

1946

Dat was een belangrijk jaar voor de prille scoutinggroep.
In het begin van dat jaar werd gestart met Welpen; jongens van 7 tot 10 jaar, die het Welpenspel spelen, zoals Kipling dat heeft beschreven in zijn Jungleboek. De leidsters uit die eerste dagen waren: Annie Nijsten, Finie America, Annie Reuten en Mariet Cremers-Tekstra.

Om de staf te trainen, werd een trainingscursus gegeven in Nuth.
Men noemde dat de "inleidingscursus", een naam die nog tot voor kort werd gebruikt, voor de basistraining van scoutingleiding. Tijdens die training werden voornamelijk allerlei Scouting-technieken geoefend, zodat de leiding die weer kon doorgeven aan de kinderen. Als afsluiting van die succesvolle training was er een weekend in Vaalsbroek.

Het eerste zomerkamp

Ook in 1946 werd het eerste zomerkamp van de Verkenners gehouden en wel in "de Rode Put" in Simpelveld. Dat was geen eenvoudige gebeurtenis en daar ging dan ook heel wat aan vooraf.
Omdat men ging kamperen met primitieve middelen, b.v. geleende tenten en van huis meegebrachte ketels, was dat niet zo gemakkelijk als nu het geval is. Er werd dan ook vooraf geoefend, zoals ook nu nog steeds gebeurt tijdens het kampeertechnische weekend van onze Scouts. Alleen gebeurde dat toen een week lang, door alleen de PL's en de APL's. Zij leerden daar de broodnodige kampeertechnieken, om die tijdens de troepbijeenkomsten en tijdens het kamp zelf, door te kunnen geven aan de jongeren van de patrouille.

PL's en APL's

In die tijd bestond een patrouille uit jongens in de leeftijd van 10 t/m 14 jaar. De oudsten in leeftijd waren meestal bedrevener in de technieken en hadden ook meer overwicht op de rest van de patrouille.
Zo'n patrouille-oudste werd dan ook benoemd tot patrouille-leider (PL). De PL had weer een plaatsvervanger, de assistent patrouille-leider (APL). Je zou kunnen zeggen dat de PL de baas was van de patrouille. In principe kozen de patrouilleleden hun eigen PL en APL, doch het zal duidelijk zijn dat de leiding een dikke vinger in de pap had daarbij. De leiding bestond uit de Hopman, één of meer Vaandrigs en meestal nog een Troepleider. Deze laatste was een seniorverkenner, die fungeerde als "assistent-Vaandrig"; te oud voor de troep maar te jong voor Vaandrig.

Bijeenkomsten

Iedere zondagmorgen was er "studiepatrouille". Dat was een bijeenkomst van PL's en APL's waarbij geoefend werd in de diverse Verkennerstechnieken. Verder was er elke week, buiten de normale troepbijeenkomst, een "patrouille-bijeenkomst", waarbij de patrouille bij elkaar kwam, b.v. bij de PL thuis of ergens anders en men geacht werd te oefenen in technieken. Tot slot was er meestal één keer per maand de z.g. "Ere-raad", een bijeenkomst van de leiding met de PL's, waarin zaken aangaande de troep werden doorgenomen en beslissingen van de leiding, via de PL's, konden worden doorgegeven aan de verkenners.

Er zat dus een duidelijke hiërarchische lijn in een Verkennerstroep: De Hopman, de Vaandrig, de Troepleider, de PL, de APL, terwijl de rest van de patrouilleleden ook een rangorde kenden, n.l.: 1e man, 2e man, 3e man, enz. Een pas overgekomen Welp werd laatste man in een patrouille en had dan ook echt niets te vertellen. De democratie in Scouting was dus ver te zoeken !

Geschiedenis Scouting H. Hedwig...

Het is 28 december 1945 en in Nuth werden de "Gidsen" opgericht, voor meisjes van 11 jaar en ouder.
De oprichters waren aalmoezenier - kapelaan - Pelzer en de leidsters, Wies Coenen, Tonny Hermans, Annie Sevriens en Treesje Pijls. Als naam voor de groep werd gekozen "H. Hedwig"

Het "H.K." was een klein gebouwtje in de kloostertuin van Huize Maria. Omdat het "H.K." nog niet was ingericht werdt de eerst bijeenkomst, op 8 februari 1946, gehouden in het vergader - zaaltje in de Pastorijstraat. Aanwezig waren 24 gidsen en de staf. Het "Spel van Verkennen" van Lord en Lady Baden Powell werd uitgelegd, er werden een paar liedjes gezongen en kleine spelletjes gedaan. De groep werd opgedeeld in twee "Kringen", elk 12 gidsen en 2 stafleden.
Kring 1 op woensdagmiddag en kring 2 op zaterdagmiddag. Met het luisteren naar de Wet en Belofte werd de bijeenkomst afgesloten

De eerste groepsviering, op 22 februari, de verjaardag van Lord en Lady B.P. ( Denkdag ) was een speurtocht door de sneeuw met als tractatie 'n stuk peperkoek. Dat was feest omdat na de oorlog nog alles op de bon was. Geld had de groep ook niet, nog geen stoel om op te zitten. Iedereen probeerde van thuis iets mee te nemen.

Op Paasdag werd voor de eerste keer naar buiten getreden, voor neomist Hermans, in de nood-uniformen. Het uniform bestond uit een witte blouses, blauwe rok en blauwe baret. De groepsdas Was wit rood, wit de blijheid - reinheid en rood de kleur van de zon die over de hele wereld Schijnt. De uniformen werden graag gedragen ook bij de "Groepsmis"op de laatste zondag van de maand.

Op 2 Juli Mariavisitatie, 'n gidsen feest was voor het eerst een groot kampvuur.

In augustus werd het gidsenjaar afgesloten met een kampdag in spaubeek. Het "Jagersvuur" Werd geleerd waarop werd gekookt. Potten en pannen werden van thuis meegenomen. Het was een leerzame dag.

Het eerste jaar, waarin de eerste vrouwelijke vereniging in Nuth, zich erg uit breide, ontstond zelfs al een wachtlijst.

In 1947 werd voor de eerste keer een echt kamp gehouden. Wissengracht in Hulsberg werd het eerste domein van de Nuther scouting meisjes, toen nog beter bekend onder de naam “De Gidsen”.

In die eerst jaren leiden de “Gidsen” een echt nomade bestaan. Na eerst in een bijgebouw van het voormalige klooster Huize Maria, werd toen dit gebruikt ging worden als Groenkruis-gebouw, de kelder van de Agnesschool, tussen de bergen cokes, bewoond. Ook de boven-verdieping van het Trefcentrum en naderhand diverse cafézalen waren het onderkomen van Hedwig. In de vijftiger jaren verhuisde de Gidsen naar een schuur van de familie Harst aan de kerk. Deze voormalige hooizolder werd met schaalhout van de staatsmijnen omgetoverd tot een klein maar best gezellig H.K. Een olie kachel zorgde in de winter voor een klein beetje warmte. Maar als het erg hard vroor, was ’t er best nog wel koud. De gidsen en hun leidsters zaten dan toch wel te koukleumen soms met een deken om zich heen en kranten om hun voeten. Maar toch wilde ze geen enkele bijeenkomst missen. Ook dat was scouting en de groep bleef groeien. Een wandtekening op de muur, een gidsje in een kano, waaronder stond “peddel je kano zelf” is me steeds bij gebleven.

In 1956 werd de afdeling “Kabouters” voor 7 tot 10 jarige opgericht. Begin zestiger jaren, de juiste datum is me helaas ontschoten, werd de zolder van het voormalige politie bureau, aan de Nuinhofstraat, betrokken. De toenmalige pastoor Helgers, het gebouw was eigendom van de parochie, heeft mede gezorgd dat er een voor die tijd aanvaartbare locatie ontstond.

In die jaren ontstond er ook een groepscomité, mensen zoals Piet Merckx, Piet Steinschuld en Bert Langen gingen de staf helpen met allerhande zaken. Ook mede door hun werd in 1961 een knots 15 jarig jubileum gevierd. Zelf ben ik in 1960 bij Hedwig gekomen na eerst vanaf 1947 bij de Verkenners St. Hubertus, te zijn geweest.

In 1969 werden de Sherpa’s, de voormalige seniorgidsen, 13 tot 16 jaar, opgericht. Ze waren de eerste sherpa afdeling, in Limburg. Deze meidengroep was een hechte kluut waaruit in 1982 de Pivo afdeling ontstond.

1971 was het jaar waarin de “Gidsengroep H.Hedwig” 25 jaar bestond. De naam veranderde toen langzaam in “Scouting Hedwig” en was niet meer weg te denken in de Nuther samenleving. Aan allerhande Nuthse activiteiten werd deelgenomen. Hand en spandiensten werden verleend aan de gemeenschap.

Kampen werden o.a. gehouden in Sevenum, in ’t Veulen bij Venray, waar de voormalige aalmoezenier Geurts rector was. Ook Geisteren, Maasniel en Maria Hoop waren zeer geliefde kampplaatsen. Ook Yrseke en Goes in Zeeland maar ook Burden in Luxemburg waren zeer in trek

Na 30 jaar, ons H.K. werd afgebroken en we voor de zoveelste keer op straat stonden, kregen we het voormalige gemeentehuis aan de Kerkstraat (nu Dorpstraat) tot hoofd kwartier. Na een hoop renovatie en schilderwerk was dit gebouw “Oos Haka” nu voor de groep een fijne lokatie.

In 1986 bestond Hedwig 40 jaar. Op 12 april werd dit gevierd met een feest en grote receptie.

Enkele foto’s van deze receptie, waarbij onze tegenwoordige buren scouting St. Hubertus aanwezig waren. Het feestjaar werd toen gevierd met o.a. de kampen in Bakel Noord Brabant, voor de kabouters en gidsen en in Jenbach Tirol met Sherpa’s en Pivo’s. Met de Pfadfindergruppe Jenbach is nadien een fijne vriendschapband ontstaan.